Ժյուլ Վեռն | Տասնհինգամյա նավապետը | համառոտ

Կետորսական «Պիլիգրիմ» առագաստանավի նավաստիական անձնակազմի անդամները (հինգ նավաստի և նավապետը) զոհվում են կետի հետ ընդհարման ժամանակ։ Նավի վրա մնում են ուղևորներ տիկին Ուելդոնը, նրա փոքրիկ որդի Ջեկը, նրանց ազգական Բենեդիկտը (տիկին Ուելդոնի խորթ եղբայրը, որը միջատաբան է), սևամորթ դայակ Նենը, կրտսեր նավաստի Դիկ Սենդը և խոհարար Նեգորոն։ Նավապետ է կարգվում տասնհինգամյա նավաստի Դիկ Սենդը։ Նրան օգնում են հինգ սևամորթներ, որոնց փրկել են սուզվող նավից։ Այդ նեգրերն են՝ Բաթը, Օստինը, Ակտեոնը, Հերկուլեսը և ծեր Թոմը։ Խորտակվող նավից փրկում են նաև Դինգո անունով շնիկին։ Շանը դուր չի գալիս խոհարար Նեգորոն։ Շան վզակապին գրված են «Ս.Վ.» անվան սկզբնատառերը։ Խոհարար Նեգորոն, իրականում լինելով ստրկավաճառների գործակալ, խաբեությամբ փոխում է նավի կուրսը՝ կողմնացույցի տակ դրված մետաղական ձողի օգնությամբ և Հարավային Ամերիկայի փոխարեն «Պիլիգրիմը» ուղևորվում է Աֆրիկա։ Ափի մոտ նավը վնասվում է, և ճանապարհորդները ստիպված են լինում ափ իջնել։ Ափ իջնելուց անմիջապես հետո Նեգորոն անհետանում է։ Շուտով ճանապարհորդները հանդիպում են ամերիկացի Հարիսին, որն առաջարկում է նրանց հասցնել ագարակ: Դիկը նկատում է, որ այստեղ ինչ-որ բան այն չէ։ Ազգական Բենեդիկտը հրաշքով փրկվում է ճանճի խայթոցից, որը նման է ցեցեին, որը բնորոշ չէ ամերիկյան մայրցամաքին: Հարիսը այդ ամենը բացատրում է շփոթմունքով, անհայտ տեղանքով և այլն։ Երբ ճանապարհորդները հայտնաբերում են կտրված ձեռքեր, Դիկը վերջապես համոզվում է, որ իրենք ընկել են Անգոլա՝ «ստրկավաճառների և ստրուկների երկիր»։ Հարիսն անհետանում է։ Ճանապարհորդները փորձում են ելք գտնել ծուղակից, սակայն անարդյունք։ Լքված մրջնանոցում գիշերելուց հետո, նրանք ընկնում են իրենց շրջապատած ստրկավաճառների ձեռքը։ Միայն Հերկուլեսին է հաջողվում փախչել։ Գործակալները նրանց միացնում են անազատների քարավանին, որն ուղևորվում է երկրի խորքը։ Մի քանի օրվա ծանր ճանապարհից հետո քարավանը հասնում է Կազոնդա՝ ստրկավաճառների կենտրոնը։ Ոչ բոլորին է հաջողվում դիմանալ այդ տքնաջան ճանապարհին, բազմաթիվ անազատներ, այդ թվում նաև ծեր Նենը, մահանում են ճանապարհին։ Կազոնդայում Դիկը հանդիպում է Հարիսին և դանակով սպանում է նրան։ Խոհարար Նեգորոն, պարզվում է, խոշոր ստրկավաճառ Ալվեցի մերձավոր գործակիցն է։

Ալվեցին հաջողվում է ամենահարմար գնով վաճառել նեգրերին: Միսիս Ուելդոնը, Ջեկը և Բենեդիկտը պահվում են հսկվող տան մեջ։ Ջեկի մոտ սկսում է մալարիա։ Նեգորոն պարտադրում է միսիս Ուելդոնին նամակ գրել իր հարուստ ամուսնուն՝ փրկագնի խնդրանքով։ Ալվեցը ստիպված է բարեկամական կապեր պահպանել տեղացի «արքա» Մուանի Լունգայի հետ, որը իր ժամանակը անց է կացնում խրախճանքների և հարբեցողության մեջ։ Խմելով Ալվեցի առաջարկած խմիչքը՝ Մուանի Լունգան մահանում է և կառավարիչ է դառնում նրա ավագ կինը։ Ըստ տեղական սովորության, նրան պետք է թաղեն իր ստրուկների, կանանց և անհրաժեշտ պարագաների հետ։ Քաղաքում փոս են քանդում և ջուր են նախապատրաստում, որը պետք է ջրասույզ անի նրան և կենդանի թաղի նրա կանանց և ստրուկներին։ Որպես հատուկ զոհ, փոսի ներսի սյունին են կապում Դիկ Սենդին: Որոշ ժամանակ անց Նեգորոն հեռանում է Կազոնդայից և ուղևորվում դեպի օվկիանոսի ափ, որպեսզի նավ նստի և մեկնի Ամերիկա՝ պարոն Ուելդոնի մոտ, փրկագնի հետևից։ Սկսվում է երաշտ, որը սովամահության սպառնալիք է։ Երկրի բոլոր ծայրերից գալիս են հատուկ կախարդներ՝ մգանգներ։ Կազոնդայում սպասում են շատ հզոր մգանգին, որն ուշանում է։ Շուտով մգանգը գալիս է և կատարում ծիսական պարեր։ Նա համր է և այդ պատճառով օգտագործում է ժեստերի լեզուն։ Նա պարզում է, որ բոլոր դժբախտությունների պատճառը սպիտակամորթ կինն է և նրա որդին։ Մոտենում է Ալվեցի տանը, վերցնում է ուշակորույս միսիս Ուելդոնին և նրա որդուն։ Բենեդիկտը փախչում է Կազոնդայից միջատների որսի ժամանակ և հետագայում նրան գտնում է Հերկուլեսը։ Ալվեցը բարկությունից մազերն է փետում, քանի որ Նեգորոն նրան է վստահել կնոջ և նրա որդու պահպանությունը՝ փրկագնի մասնաբաժնի փոխարեն։ Սակայն Ալվեցը չի կարող ընդդիմանալ ամբոխի ցանկությանը։ Մգանգան հեռանում է քաղաքից և հասնում է գետին, որտեղ թաքցված է նրա լաստանավը։ Մգանգան ոչ այլ ոք է, քան զգեստափոխված Հերկուլեսը, իսկ լաստանավին սպասում է ողջ և առողջ Դիկ Սենդը և Բենեդիկտը՝ Դինգոյի հետ։ Մինչ այդ Հերկուլեսը հետևոմ է քարավանին, օգնում է Դիկին ազատվել պարաններից և դուրս գալ փոսից, հետո մգանգից խլում է նրա հագուստը և դիմակը։

Շուտով լաստանավի ուղևորները հասնում են օվկիանոս և շարժվում են ափի երկայքով՝ քաղաքակիրթ վայրեր փնտրելով։ Նկատում են հյուղակ, որում հայտնաբերում են Նեգորոյին: Սա այստեղ է թաքցրել Դինգոյի տիրոջից՝ Սամուել Վերնոնից խլած փողը։ Վերնոնին նա սպանել է: Նեգորոն սպանում է նաև Դինգոյին, սակայն ինքն էլ ստանում է մահացու վերքեր և մահանում է։ Ճանապարհորդները գտնում են հյուղակում Սեմուել Վերնոնի նամակը, որով նա բացահայտում է գող և մարդասպան Նեգորոյին։ Որոշ ժամանակ անց ճանապարհորդները հասնում են քաղաքակիրթ վայրեր, նավ են նստում և վերադառնում են Ամերիկա։ Պարոն Ուելդոնին հաջողվում է փրկագնել ստրկության մեջ գտնվող հավատարիմ ընկերներին՝ Բատին, Թոմին, Օստինին և Ակտեոնին։ Դիկ Սենդը, ստանալով համապատասխան կրթություն, դառնում է պարոն Ուելդոնին պատկանող նավի իսկական նավապետ։

Տես նաև Ժյուլ Վեռն Խորհրդավոր կղզի, Ռոբերտ Լուիս Սթիվենսոն Գանձերի կղզի և Ֆրանսուա Ռաբլե Գարգանտյուա և Պանտագրյուել