Ղազարոս Աղայան | Անտառի մանուկը | համառոտ

Անտառի խորքում մի ճոճ կա կապած, նրա մեջ մի մանուկ լաց է լինում: Մայր չկա, որ պահի նրան, ծիծ տա, հայր չկա, որ պահպանի: Անտառում մարդ չկա: Մի գթոտ պախրակով՝ կաթնալից կրծքով, գալիս է ճոճի մոտ իր հորթուկի հետ և տխուր ձայնով երեխային ասում.

Սիրո´ւն երեխա, որբ ես մնացել,

Քո անբախտ մորը գերի են տարել.

Նա գնա~ց, կորա~վ, էլ հետ չի գալու,

Էլ ոչ մի անգամ քեզ ծիծ չի տալու:

Նա քեզ փաթաթեց լայն տերևներով.

Ճոճի մեջ կապեց, «նանիկ» ասելով.

Նա լաց էր լինում աղի արցունքով,

Իր վերջին «նանիկն» ասում էր լալով.

«Նանա, բալիկս, նանա~,

Մեծատերև թաթաշոր,

Մանրատերև ոտաշոր,

Քամին կանի՝ ժաժ կըտա,

Պախրեն կըգա՝ ծիծ կըտա,

Նանա, գառնուկս, նանա»…

Ահա եկել եմ, որ քեզ ծիծ տամ ես,

Պահեմ, պահպանեմ իմ հորթուկիս պես:

Պախրան ծիծ է տալիս երեխային, սա ուտում ու քնում է: Հետո պախրան հորթին թողնում է երեխայի մոտ, ինքը գնում արածելու, որ կաթը շատացնի, երկուսին կաթ տա: Հորթը նույնպես երեխային նանիկ է ասում: Պախրան գալիս է, երկուսին կաթ տալիս: Երեխան ոչ թե տարով, այլ օրով է մեծանում: Շատ չի անցնում, դուրս է գալիս ճոճից, մեկ օր չորեքթաթ անում, մյուս օրը ոտքի կանգնում, մի քանի անգամ սահում, վայր ընկնում, բայց շուտով ամրանում և սկսում է պախրի հետևից վազվզել:

Մի թագավոր որդի չուներ, երազում նրան ասում են. «Թագավոր, աստված քեզ մի որդի պիտի տա անտառի խորքումը»: Անզավակ թագավորը մի օր գնում է որսի իր որսորդների հետ: Հասնում են անտառի խորքը, պախրի հետք գտնում, նրա մոտ՝ երեխայի ոտնահետքեր: Թագավորն իսկույն հիշում է երազը և հրամայում որսորդներին, որ երեխայի հետքով գնան գտնեն նրան: Երկու ժամ չանցած՝ մի սիրուն մերկ տղա են բերում թագավորի մոտ և պատմում, թե ինչպես գտան նրան պախրի ծիծը ծծելիս: Թագավորը շատ է ուրախանում, երեխային գրկում, համբուրում և անունը դնում է Պախրատուր: Պախրատուրը մեծանում է թագավորի պալատում, լավ ուսում ստանում, դառնում թագավոր և մեծ զորքով գնում իր մորն ազատում գերությունից:

Տես նաև Անահիտ և Զանգի Զրանգի